INFORMACJE PRAKTYCZNE
Najwięcej zabytków w Tallinie znajduje się na terenie średniowiecznej Starówki, która od 1997 roku figuruje na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Otoczona jest potężnymi murami obronnymi. Kiedyś liczyły ponad dwa i pół kilometra, a obserwację lub ostrzał można było prowadzić z 45 wieżyczek i baszt.Stare Miasto składa się z dwóch części - Górnej i Dolnej.
Górna część - Toompea nazwana jest od wzgórza, na którym się znajduje, ma znaczenie bardziej symboliczne. Tu mieści się siedziba parlamentu niepodległej Estonii.
Górne Miasto znajduje się w północno-zachodniej części Tallina. Od strony północnej wiodą na nie kamienne schody. Mozolna wspinaczka będzie jednak wynagrodzona cudowną panoramą rozciągającą się z punktu widokowego. Drugi taras widokowy znajduje się przy końcu ulicy Kohtu. Górne Miasto składa się kilka krótkich, wąskich uliczek i dwóch placów - Kiriku oraz Lossi Plats.
Przy Kiriku Plats, znajduje się luterańska katedra św. Marii Dziewicy, znana również jako Toomkirik. Pierwsza, drewniana, świątynia powstała tu w XIII w. Później kościół dwa razy modernizowano, w XVII w wyniku pożaru spłonął on doszczętnie. Odbudowano go w ciągu dwóch lat korzystając ze starych planów, dodano jednak barokową wieżą z dzwonem, drewniany ołtarz, barokową ambonę i organy. W soboty odbywają się w katedrze koncerty organowe.
Naprzeciwko katedry znajduje się XIX-wieczny Dom Rycerstwa, w którym obecnie mieści się Muzeum Sztuki Estońskiej. Zbiory dają sposobność do zapoznania się ze sztuką tego niewielkiego narodu. W muzeum można również odnaleźć dzieła malarzy flamandzkich.
Przy Lossi Plats (południowa część wzgórza) wznosi się pełen przepychu sobór Aleksandra Newskiego z XIX w. Świątynia nieprzypadkowo znalazła się na Toompea - tutaj pochowany miał zostać praojciec narodu estońskiego, Kalev. Cerkiew symbolizuje również potęgę Rosji i jej wszechogarniające wpływy – wejścia z czterech stron świata mają wskazywać drogę zagubionym Rosjanom. Cerkiew poświęcono protoplaście rodu książąt moskiewskich, władcy Nowogrodu Wielkiego, Aleksandrowi. Front budynku udekorowano barwnymi ikonami i mozaikami. Całość dopełnia pięć wież z krągłymi czaszami bizantyjskich kopuł. Wnętrza, jak w większości cerkwi, aż kipią od bogactwa. Choć Estończycy nie darzą soboru miłością, nie można sobie odmówić zwiedzenia tej budowli.
Naprzeciw soboru znajduje się Zamek Toompea z wieżą „Długi Herman" (Pikk Hermann). Historia zamku sięga czasów Estów, którzy tutaj, na stromym wapiennym wzgórzu, zbudowali swój gród i niewielki zamek. Kiedy Duńczycy podbili tutejszą krainę, na gruzach starego zamku zbudowali nowy. Z okresu dawnej świetności zachował się mur zachodni wraz z symboliczną wieżą zwaną „Długi Herman" oraz fragmenty muru północnego i wieżami Landskrona i Pilsztiker. W miejscu zburzonego muru wschodniego zbudowano w XVIII w. wczesnoklasycystyczny gmach urzędu guberni, a cały zamek przekształcono w pałac. Obecnie zamek jest siedzibą parlamentu estońskiego, stąd też niemożliwe jest jego zwiedzanie. Fronton nad wejściem głównym zdobi godło państwowe - złota tarcza z trzema niebieskimi lwami. Zwierzęta symbolizują tradycyjne estońskie cechy: wolę walki, odwagę i nieugiętość. Schodząc z Górnego Miasta ulicą Toompea (południowa część) dojdziemy do parku Hiirve.
Inne w charakterze jest Dolne Miasto - ono tętni życiem, łatwiej się tu dostać (w miarę swobodny, choć płatny dojazd samochodem), wiele firm, banków, organizacji ma tu swoje biura, obok nich rozciągają się całe pasaże sklepów, wszystko to przetkane licznymi kawiarniami, pubami, knajpkami, gdzie wieczorami przygrywają miejscowe zespoły.
Dolne Miasto to przede wszystkim gotyckie kościoły, mury obronne i baszty kryte hełmami z czerwonej dachówki. Mury wraz z basztami i wieżami po dziś dzień bronią Tallina. Jedynie południowa ich część uległa zniszczeniu. Budowę potężnych obwarowań trwającą trzy wieki rozpoczęto w XIII w. W ciągu kolejnych dziesiątek lat fortyfikacje starannie wzmacniano. W czasach największego rozkwitu wysokość murów przekraczała 15 m, a ich całkowita długość (tzn. wokół Górnego i Dolnego Miasta) osiągnęła 4000 m.
Najokazalszy fragment murów miejskich biegnie wzdłuż ulic: Gümnaasiumi, Kooli i Laboratooriumi (północny zachód). Przylega do nich korowód ośmiu wież, trzy z nich, Nunnatorn, Saunatorn i Kuldjalatorn udostępnione są turystom. Z ulicą Laboratooriumi sąsiaduje ulica Lai. Przy niej znajduje się kościół św. Olafa, uznawany za jeden z najbardziej imponujących przykładów gotyckiej architektury europejskiej. Pierwotnie widoczna z daleka wieża kościelna służyła jako drogowskaz morski. Po włączeniu Estonii do ZSRR, aż do 1991 r., wykorzystywano ją z kolei do prowadzenia nasłuchu radiowego. Na szczyt wieży można się wspiąć po krętych, nierówno ciosanych schodach, z jej szczytu rozciąga się wspaniały widok na Dolne Miasto i port.
Do kościoła prowadzi również, równoległa z Lai, ulica Pikk. Zwieńczeniem obu jest otwierająca podwoje starego Tallina Suur Rannavarav (Wielka Brama Morska) wraz z przylegającą do niej basteją Paks Margareeta (Gruba Małgorzata). Ta druga, wzniesiona w XVI w. w pełni zasługuje na swój przydomek - wystarczy spojrzeć na jej masywne kształty średnica baszty wynosi 24 m, a grubość ścian 4 m. Nad łukiem bramy widnieje herb miasta z datą 1529 r. Po wewnętrznej zaś stronie (od ulicy Pikk) znajduje się tablica pamiątkowa poświęcona ORP „Orzeł". Tuż obok mieści się niewielkie Meremuuseum (Muzeum Morskie), prezentujące dzieje estońskiej marynarki wojennej oraz historię floty handlowej na przestrzeni wieków.
Mniej więcej w środkowej części Starego Miasta znajduje się Plac Ratuszowy (Raekoja plats). Dawne życie tallińczyków koncentrowało się właśnie tutaj - plac pozostał zresztą naturalnym centrum Starego Miasta. Jego centralnym punktem jest okazały gotycki Ratusz (raekoda), zbudowany z lokalnego wapienia. Jest on jedyną tego typu budowlą w północnej Europie, która przetrwała w niezmienionym kształcie do dnia dzisiejszego. Wnętrza ratusza udostępniane są zwiedzającym. W salach zwracają uwagę przepiękne gobeliny, malowidła ścienne i meble pochodzące z różnych epok. W piwnicach ratusza mieści się niewielkie muzeum.
Okolice Ulicy Vene oraz odchodzące od niej uliczki dawniej nazywano „dzielnicą łacińską". Określenie to nawiązywało do panującej tam na wskroś mieszczańskiej atmosfery, ponieważ dzielnicę zamieszkiwali głównie drobni rzemieślnicy. Doskonałym tego przykładem jest odbijająca od Vene ulica Katariina kaik. W niewielkim, acz uroczym pasażyku znajdują się stylowe winiarnie i warsztaty połączone z galeriami. Można się w nich nauczyć wytaczać gliniane naczynia, przyjrzeć się produkcji witraży, tkaniu gobelinów lub farbowaniu lnu. Błękitne i czerwone zadaszenia, strome schodki prowadzące w głąb pracowni, donice z kwiatami i wystawione sztalugi ulicznych portrecistów tchną w pasaż wręcz bajkowy klimat.
Przy dziedzińcu na ulicy Vene znajduje się kościół rzymskokatolicki św. Piotra i Pawła, niedzielne nabożeństwa odprawiane są w języku polskim. Warto nadmienić, że kościół jest najważniejszą świątynią katolicką Estonii. Kilka kroków dalej mieści się z kolei Tallinna Linnamuuseum (Muzeum Miejskie). We wspaniałych wnętrzach średniowiecznego domu kupieckiego można odbyć prawdziwą wędrówkę w czasie od XIII do XX w. Przy Vene 24 amatorzy sztuki rosyjskiej odnajdą cerkiew św. Mikołaja, zbudowaną w stylu neoklasycystycznym w I poł. XIX w. Jej wnętrze robi ogromne wrażenie dzięki pięknym ikonom i malowidłom pokrywającym niemal każdy skrawek świątynnych ścian i kolumn. Tym, co wprawia w zachwyt jest jednak gwieździste sklepienie. Mniej więcej w połowie Vene odchodzi w bok uliczka Pühavaimu, na początku której znajduje się kościół św. Ducha. Swoista perełka wśród tallińskich kościołów. Wzniesiony z wapienia XIII w., tylko raz, wiek później, był modernizowany. Dodano wówczas barokową wieżę z dzwonem, obecnie najstarszym w Estonii. Uwagę przykuwają również schodkowe szczyty, przywodzące na myśl salę obrad. Budynek pełnił bowiem początkowo funkcję kaplicy Rady Miasta oraz przytułku dla nieuleczalnie chorych. Kościół św. Ducha przetrwał sześć stuleci w niezmienionej formie. Jego znakiem rozpoznawczym jest zegar wmurowany w boczną ścianę. Błękitne wypełnienie ze złotym słońcem i czarnymi, rzeźbionymi wskazówkami widoczne jest z daleka dzięki barwom kontrastującym z bielą świątyni.
Za placem ratuszowym, w południowej części Starego Miasta, na niewielkim wzgórzu wznosi się kościół św. Mikołaja (Niguliste kirik). Zbudowany w XIII w. przez niemieckich kupców z Gotlandii, poświęcony został św. Mikołajowi - patronowi żeglarzy, marynarzy i kupców. Obecnie mieści się tu spore Muzeum Sztuki Sakralnej. W weekendy odbywają się tutaj koncerty muzyki organowej. Na zachód od kościoła, przy ulicy Lühike jalg i dalej na południe, aż do Müürivahe, ciągną się fortyfikacje obronne wraz z dwiema godnymi uwagi wieżami: Dziewiczą i Kiek in de kök. Przewrotne i zabawne bywają nazwy nadane stulecia temu poszczególnym basztom, wieżom i bramom wjazdowym. Niektóre do dziś wywołują uśmiech na twarzach tallińczyków i turystów. W wieży Dziewiczej przez wieki mieściło więzienie dla prostytutek. Kiek in de kök w dosłownym tłumaczeniu znaczy „zajrzyj do kuchni". Nazwa ma związek ze strażnikami pełniącymi wartę na wieży, którzy mieli zwyczaj zaglądania w mieszczańskie okna. Brama Krótka Noga prowadząca na Górne Miasto łączy się z ulicą o nazwie Długa Noga.
